ในยุคดิจิทัล เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ได้เข้ามามีบทบาทมากขึ้นในหลายอุตสาหกรรม รวมถึงการตรวจสอบบัญชี ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มความรวดเร็ว ความแม่นยำ และประสิทธิภาพในการทำงาน จากเอกสาร “400 AI Use Case for Thai Government” พบว่ามีแนวคิดและตัวอย่างการนำ AI มาช่วยในภาครัฐและธุรกิจอย่างกว้างขวาง เช่น ระบบ OCR สำหรับอ่านเอกสารทางบัญชี, การตรวจจับธุรกรรมผิดปกติ (Anomaly Detection), และระบบสรุปผลอัตโนมัติ

แม้ A&A Office ยังอยู่ในกระบวนการศึกษาเพื่อนำ AI มาใช้ในงานตรวจสอบบัญชี แต่เราเฝ้าติดตามแนวโน้มและพัฒนาการของเทคโนโลยีนี้อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้มั่นใจว่า หากสามารถนำเทคโนโลยีนี้มาใช้ได้อย่างรัดกุมและมีประสิทธิภาพ เราจะสามารถปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว และยังคงรักษามาตรฐานงานสอบบัญชีที่เป็นสากลและมีความโปร่งใส

ผลกระทบต่อธุรกิจและความจำเป็นของการตรวจสอบบัญชี

1. ความท้าทายจากเทคโนโลยี

   • AI สามารถช่วยลดเวลาทำงานซ้ำซ้อน เช่น การตรวจสอบเอกสารจำนวนมาก
   • แต่ก็สร้างความเสี่ยงใหม่ เช่น การรั่วไหลของข้อมูล (Data Privacy), ความผิดพลาดของโมเดล AI (Model Bias) และการยอมรับจากผู้กำกับดูแล

   A&A Office ยังคงใช้กระบวนการตรวจสอบแบบดั้งเดิมที่ มนุษย์ควบคุมทั้งหมด (Human-driven Audit) เพื่อรับรองความถูกต้องและความน่าเชื่อถือสูงสุด

2. บทบาทสำคัญของผู้สอบบัญชี

   แม้ในอนาคต AI จะสามารถช่วยทำงานบางส่วนได้ แต่ ผู้สอบบัญชี ยังคงเป็นผู้ที่รับผิดชอบสูงสุดต่อความเห็นตรวจสอบ (Audit Opinion)

   A&A Office มุ่งมั่นที่จะเป็นกลไกหลักในการสร้างความเชื่อมั่นให้กับธุรกิจและสังคม โดย:

   • ตรวจสอบงบการเงินอย่างละเอียดและรอบคอบ
   • ยึดมั่นในมาตรฐานสากล เช่น ISA, ISQM 1 และจรรยาบรรณวิชาชีพ
   • ทำหน้าที่เป็น ที่ปรึกษา และ ผู้ตรวจสอบ ที่ให้คำแนะนำเชิงกลยุทธ์แก่ลูกค้า

ความท้าทายของธุรกิจพลังงานสะอาด

• ต้นทุนเริ่มต้นสูงสำหรับโครงการพลังงานหมุนเวียน
• ความไม่แน่นอนของนโยบาย เช่น อัตรารับซื้อไฟฟ้า (Feed-in Tariff)
• ความซับซ้อนของสัญญาซื้อขายไฟฟ้า (PPA) เช่น Take-or-Pay และ Minimum Guarantee
• ความซับซ้อนด้านบัญชี เช่น มาตรฐาน TFRS 16 และ TFRS 15

แนวทางการตรวจสอบบัญชีของ A&A Office

แม้เรายังไม่ได้ใช้ AI แต่เราได้พัฒนาแนวทางการตรวจสอบที่มีระบบและโปร่งใส เพื่อรักษาคุณภาพงาน ดังนี้:

1. กระบวนการตรวจสอบที่เข้มงวด

   • ใช้ Risk-based Approach ในการประเมินความเสี่ยงของลูกค้า
   • ออกแบบขั้นตอนการตรวจสอบให้ครอบคลุมและเหมาะสมกับความเสี่ยง
   • เน้นหลักฐานตรวจสอบที่ เพียงพอและน่าเชื่อถือ (Sufficient and Appropriate Evidence)

2. การติดตามเทคโนโลยีและ PDPA

   • ศึกษาและติดตามความก้าวหน้าของ AI อย่างต่อเนื่อง เพื่อเข้าใจแนวโน้มในอนาคต
   • ปฏิบัติตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) อย่างเคร่งครัด
   • ให้ความสำคัญกับ Data Minimization และ ความโปร่งใส ในการใช้ข้อมูลลูกค้า

3. การสื่อสารและสร้างความเชื่อมั่นแก่ลูกค้า

   • ชี้แจงลูกค้าอย่างชัดเจนว่าข้อมูลของลูกค้าได้รับการดูแลอย่างปลอดภัย
   • เปิดโอกาสให้ลูกค้าสอบถามหรือขอคำอธิบายเกี่ยวกับกระบวนการตรวจสอบได้ตลอดเวลา
   • ยืนยันว่า งานตรวจสอบทั้งหมดของ A&A Office มาจากการทำงานของมนุษย์ 100% ในปัจจุบัน

แม้ปัจจุบัน A&A Office จะยังไม่มีแผนในการนำ AI มาใช้ แต่เราได้เตรียมความพร้อมในด้านต่าง ๆ ได้แก่:

1. ติดตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง
   เพื่อประเมินว่าเทคโนโลยีใดเหมาะสมและปลอดภัยต่อการนำมาประยุกต์ใช้

2. กำหนดกรอบแนวคิดและมาตรฐานล่วงหน้า
   เช่น การกำหนด Template Workflow, แนวทาง PDPA, และแนวทางบริหารความเสี่ยง

3. เสริมสร้างทีมงานที่มีความรู้และความเชี่ยวชาญ
   เพื่อให้พร้อมรับมือกับเทคโนโลยีในอนาคตและการเปลี่ยนแปลงด้านมาตรฐานสอบบัญชี

สรุป

AI เป็นเทคโนโลยีที่มีศักยภาพสูงและอาจเปลี่ยนแปลงการตรวจสอบบัญชีในอนาคต แต่ในปัจจุบัน A&A Office ยังคงยึดมั่นในกระบวนการตรวจสอบแบบดั้งเดิม ที่เน้น ความถูกต้อง โปร่งใส และมาตรฐานสากล

เราเชื่อว่า มนุษย์ยังคงเป็นหัวใจของการตรวจสอบบัญชี และเทคโนโลยีควรเป็นเพียงเครื่องมือสนับสนุนในอนาคต ด้วยการติดตามความก้าวหน้าของ AI อย่างต่อเนื่อง A&A Office พร้อมที่จะก้าวไปข้างหน้าอย่างมั่นคง เพื่อสร้าง ความเชื่อมั่น ความโปร่งใส และความมั่นคงของธุรกิจ ให้กับลูกค้าทุกองค์กร